كليه آلياژهاي مس به غير از آلياژ مس – روي (برنج) را برنز مي نامند و به نام برنز فلز آلياژ ساز مي شناسند . مثلا آلياژ مس – آلومينيوم را برنز آلومينيوم گويند.
اما آنچه به عنوان برنز در صنعت بيشترين كاربرد را دارد آلياژ مس – قلع مي باشد كه دليل آن دارا بودن خواصي همچون مقاومت بالا به سايش و خوردگي – استحكام كششي مناسب و مقاومت بالا در مقابل خستگي مي باشد .
همچنين بر طبق استانداردهاي مختلف مي توان به منظور بهبود برخي از خواص اين آلياژ از مواد ديگري در تركيب آن استفاده نمود . به طور مثال سرب مي تواند خواص ماشين كاري اين آلياژ را بهبود بخشد.
برنز به صورت پودر برنز نیز در صنعت کاربرد دارد. یکی از کاربرد های پودر برنز، در ساخت قطعات پیچیده و کوچک می باشد.
برنز، بهعنوان قدیمیترین آلیاژ معروف در طبیعت است. این ماده درزمینهی آبکاری بهعنوان یکی از مواد اصلی به کار میرود. برنز بهصورت ورقهای یا پودری تولید و در هر زمینهای بهصورت مجزا استفاده میشود. نام این فلز از واژه فرانسوی bronze گرفتهشده است، که از ریشه ایتالیاییbronzo نشأت دارد. آبکاری با پودر برنز بهمنظور ایجاد ظاهری زیبا و افزایش مقاومت در برابر خوردگی امروزه جایگاه ویژهای دارد.
پودر برنز چیست؟
پودر برنز بهعنوان یکی از معروفترین آلیاژهای مس شناخته میشود که ترکیبات و انواع مختلفی از آن وجود دارد. در حال حاضر، بیشتر ترکیبات پودر برنز از مس تشکیلشده است و عناصر دیگری نظیر منگنز، آلومینیوم، نیکل، فسفر، سیلیکون، آرسنیک یا روی نیز در تولید آن بهکار میرود.
برنز خام اغلب دارای رنگ نیمه صورتی است، اما شکل خام این ماده کمیاب است و بهندرت یافت میشود. برنز بیشتر اوقات مقداری پتینهکاری یا خوردگی روی سطح خود دارد و رنگ آن معمولاً از سبز لیمویی تا قهوهای تیره متفاوت است. این فلز بهطورمعمول در شرایطی که نیاز به مادهای سختتر و محکمتر از مس است، مورداستفاده قرار میگیرد.
برای ساخت اشیاء تزئینی، برنز یکی از گزینههای مناسب است. ترکیبات مورداستفاده در برنز تأثیر زیادی بر خواص هوازدگی و تغییر رنگ آن دارد. پودر فلز برنز به دلیل استفاده در ساخت انواع محصولات و همچنین مناسب بودن قیمت نسبت به فلز برنز، بیشترین تقاضا را داراست.
نگاهی بر تاریخچه برنز
کشف برنز به انسان امکان ساخت محصولات فلزی پیچیده و بادوام را میدهد که قبلاً به نظر غیرممکن میرسیدند. مصالح ساختمانی نظیر ابزارهای برنزی، سلاح، زره و حتی کاشیهای تزئینی که از دوام بیشتری برخوردار باشند را میتوان با پودر برنز ساخت. قدیمیترین بقایای شناختهشده از این فلز در فلات ایران در هزاره پنجم قبل از میلاد کشفشده است.
آثار برنزی باستانی، تقریباً 7000 سال پیش، در خاورمیانه و چین کشف شدند و آثار باستانی اضافی نیز در بخشهایی از صربستان پیداشده است. همچنین، حدود 3500 سال قبل از میلاد، اولین نشانههای استفاده از برنز توسط سومریان باستان در دره دجله فرات در غرب آسیا مشاهدهشده است. یک نظریه نشان میدهد که کشف برنز ممکن است زمانی صورت گرفته باشد که از سنگهای غنی از مس و قلع برای ساختن حلقههای آتش استفادهشده است.
انواع پودر برنز چه مشخصاتی دارند؟
برنز بهعنوان یک فلز آلیاژی با ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی منحصربهفرد شناخته میشود که در زمینههای گوناگون مورداستفاده قرار میگیرد:
- برنز مقاومت خوبی در برابر درجه حرارت بالا دارد.
- این فلز مقاومت خوبی در برابر اثرات خوردگی اتمسفری دارد.
- برنز مقاومت بالایی در فرسودگی دارد.
- افزایش سختی برنز از طریق فرآیند تغییر شکل در دمای سرد صورت میگیرد.
- پودر برنز را بهراحتی میتوان جوش داد و آن را بهآسانی لحیم کرد.
- برنز در برخورد با سطوح سخت، جرقه نمیزند.
- برخی از انواع برنز بهعنوان آلیاژهای نرم شناخته میشوند.
- برنز آلفا، بتا و گاما از انواع مختلف برنز هستند، که هرکدام خواص خاص خود را در شرایط خاص نشان میدهند.
- برنزهای کارشده با قلع و حاوی فسفر بهعنوان برنزهای فسفر دار شناخته میشوند. این برنزها قابلیت ریختهگری را بهبود میبخشند و اکسیژن زدایی پودر برنز را افزایش میدهند.
- در فرآیند مخلوط کردن پودر فلز برنز با رزین، از روش ریختهگری سرد بهره گرفته میشود. این فرآیند نسبت به ریختهگری فلزمذاب سریعتر و کمهزینهتر است.
طبقهبندی پودر فلز برنز به چه صورت است؟
پودر برنز به پنج دسته طبقهبندی میشود که شامل پودر برنز مش 200، مش 400، مش 600، مش 800 و پودر برنز مش 1000 تقسیم میشود. اندازه ذرات در هر مش افزایش یا کاهش مییابد، بهاینترتیب که هرچه مش بزرگتر باشد، اندازه ذرات کوچکتر و سطح پوشش بیشتری را فراهم میکند. هر یک از این پودرها برای کاربردهای مختلف مورداستفاده قرار میگیرند.
ترکیبات برنز چه کاربردهایی دارند؟
پودر برنز به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی منحصربهفرد خود، در زمینههای گوناگونی مورداستفاده قرار میگیرد. این ماده در تولید محصولاتی که نیاز به ساختار متخلخل، فیلترها، یاتاقانهای خودرو نقش اساسی دارد. پودر برنز به علت توانایی ترکیب شدن با سایر پودرهای فلزی، میتواند در ساخت انواع محصولات مورداستفاده قرار گیرد.
· تایپوگرافی
پودر برنز در چاپ کاغذدیواری، طراحی کاغذ، شیشه، پارچه، چرم، ساخت مهر داغ برای تولید پولک و منبت، نقاشی و… کاربرد بسیاری دارد. رنگدانههای برنز در صنعت چاپ بهمنظور چاپ گراور و حروف نویسی نیز به کار میروند. گراور به دلیل درخشش فلزی که دارد، بهطور گسترده در صنایع ساخت پلاستیک، نقاشی، بستهبندی لوکس، لفاف سیگار و… استفاده میشوند.
· چاپ پارچه
پودر برنز متالیک 800 مش برای چاپ پارچه، اسپری رنگ پلاستیکی و طرحهای کاغذدیواری بر پایه آب و غیرآب استفاده میشود و همچنین پودر با مش 1000 برای ساخت رنگهای روشن، اسپری چسب، ساخت مواد چوبی، جوهر لاستیکی و جوهر چاپ به کار میرود.
این ماده دارای براقیت عالی و درخشندگی پایداری است، بنابراین میتوان از آن برای ساخت جوهرهای چاپ افست در جعبه نیز بهره گرفت. پودر برنز مش 200 برای چاپ پارچه طلا استفاده میشود، پودر مدل مش 400 برای چاپ روی صفحه، کاغذدیواری و رنگآمیزی و مخلوط کردن با پلاستیک مناسب است. پودر مش 600 برای پارچههای رنگ طلایی، چاپ صفحه و روکش کاردستی نیز مورداستفاده قرار میگیرد.
چرا برنز در صنعت پرکاربرد است؟
همانطور که اشاره کردیم پودر برنز صنعتی، به دلیل ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی مناسب، در صنایع بسیاری به کار میرود. از پرکاربردترین خواص این فلز در صنعت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در تولید لنت ترمز و صفحه کلاچ، بهعنوان ماده سایشی استفاده میشود.
- صنایعی که به قطعات برنزی نیاز دارند، از پودر برنز برای تولید این قطعات استفاده میکنند.
- در فرآیندهای جوشکاری و لحیمکاری برنز از این نوع پودر استفاده میشود.
- در فرآیندهای متالورژی پودر، ترکیبات برنزی بهعنوان یک ماده اصلی مورداستفاده قرار میگیرند.
- تولید فیلترها و قطعات دیگر با استفاده از این ماده در صنایع مختلف انجام میشود.
- در تولید رنگهای برنزی، پودر برنز برای ایجاد اثرات ویژه و زیبایی به کار می رود.
- هنرمندان و صنعتگران مجسمهسازی از آن برای خلق آثار و افکتهای ویژه استفاده میکنند.
- برخی فرآیندهای صنایع شیمیایی، از پودر برنز آزمایشگاهی بهعنوان یک ماده کمکی بهره میبرند.
- در تولید قطعات مختلف در صنعت خودروسازی، از ترکیبات برنز بهعنوان یک ماده مقاوم و باکیفیت استفاده میشود.
- در صنعت تولید پرکنندههای پلاستیکی، پودر برنز برای افزودن خصوصیات مختلف به محصولات استفاده میشود.
- برای تولید ابزارهای الماس و استفاده در این صنعت، برنز بهعنوان یکی از مواد اصلی به کار میرود.
جایگاه و خرید پودر برنز در بازار جهانی چگونه است؟
تحلیل و پیشبینی ارزش بازار پودر برنز به عوامل مختلفی چون مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بستگی دارد. تجزیهوتحلیل خرید و فروش و قیمت پودر برنز در بازارهای بینالمللی، روند توسعه آن، تجزیهوتحلیل چشمانداز رقابتی و وضعیت توسعه مناطق کلیدی و… همیشه مورد بررسی کارشناسان این حوزه است. فرآوردههای متالوژی پودری سهند به عنوان یکی از پیشروهای تولیدکننده پودر برنز و پودر مس و تولیدکننده قطعات فولادی و برنزی به روش متالورژی پودر در ایران شناخته میشود.
بازار جهانی این پودر صنعتی کاربردی در چند سال گذشته با نرخ رشد قابلتوجهی در حال گسترش بوده است و پیشبینی میشود که این رشد تا سال 2030 ادامه دارد. بهطور کلی، این پودر صنعتی بهعنوان یک ماده چندکاره و پرکاربرد در صنایع گوناگون، هنر، و تکنولوژی مدرن مورداستفاده قرار میگیرد و توقع میرود که در آینده نیز جایگاه خود را حفظ کند و از توسعههای فناورانه بهرهمند شود.